Yıl 1920, Darülbedayi tarafından sahnelenen Hüseyin Suat’ın Yamalar adlı oyunundaki Emel rolünü oynayan Eliza Binemeciyan acilen yurt dışına çıkmak zorunda kalınca, Afife Jale’ye rolü oynaması için teklif edilir. Tereddütsüz teklifi kabul eden oyuncu, tarihte ilk kez sahneye çıkan Müslüman Türk kadın oyuncu olacak, attığı bu devrimsel adımla, modern Türkiye’ nin tiyatro hayatında ‘kadın devrimci’ olarak tarihteki yerini alacaktır. Zorlu PSM tarafından sahnelere aktarılan ‘Afife’ adlı tiyatro oyunu Demet Evgar’ ın başrolünde, Serdar Biliş’ in rejisiyle Afife Jale’ nin devrimci misyonunu ön plana çıkararak, belgesel anlatımından uzak, sıradışı, çarpıcı; biz eleştirmenler için unutulması zor bir çalışmayı gözler önüne seriyor.
“Monologlar Müzesi: Aşk (Taku)” ve “Bir Hücre Mahkûmunun Son Dünü” oyunlarından tanıdığım yazar Selin Cankı Ceylan konuyu bir kumpanyanın içinde cereyan eden olaylar olarak gösteriyor. 1900’lü yılların ilk dönemini muazzam bir anlatıyla kaleme almış. Oyunu izlemeye gidenlerin en çok korktuğu olay, Afife karakteri üzerinden aşırı dramatik bir kurgu oluşturup, ızdırapla süren hayatın fazlaca duygusal olarak sunulmasıydı. Burada Afife Jale’ nin sahne yolculuğunun hayatında nelere mal olduğunu canlı canlı, sinematografik olarak aktarılması duygusal aşırılığı ortadan kaldıran önemli bir ayrıntı. Serdar Biliş’ in rejilerinin hepsini izleyen bir eleştirmen olarak, Afife oyununda yönetmenin kendisini aştığını özellikle belirtmeliyim. Yönetmen diğer yapımlardan farklı ama kendisiyle bütünleşen, az dekor, bol sinematografi konsepti ile oyununa eğilmiş. 12. Gece’nin handycam’i bu gösteride muhteşem bir steadicam’e evrilmiş. Yuvarlak, kayar sahne olgusundan faydalanan Biliş, gösteriyi bir çemberin etrafında birleştiriyor. Sahne grafiğinden, müziklerin kullanımına; insan psikolojisinin derinliklerinden, oyuncuların karakter canlandırmalarına varana dek, yönetmenin şimdiye dek yaptığı en iyi çalışmayı izledik. Ama burada tabi ki Demet Evgar farkını gözardı edemem. Konunun derinliklerine girmeden önce olaylardan kısaca bahsedeyim.
Oyunun Künyesi
Yöneten: Serdar Biliş
Yazan: Selin Cankı Ceylan
Müzik: Tuluğ Tırpan
Hareket Tasarımı: Candaş Baş
Sahne ve Kostüm Tasarımı: Gamze Kuş
Işık Tasarımı: Cem Yılmazer
Ses Tasarımı: Ozan Yılmaz
Multimedya Tasarım ve Prodüksiyon: Illusionist
Şarkı Sözleri: Ilgın Kopuz ve Sezen Aksu
Oyuncular: Demet Evgar, Tilbe Saran, Necip Memili, Bora Akkaş, İdil Sivritepe, Bedir Bedir, Atılgan Gümüş, Orkuncan İzan, Ekremcan Arslandağ, Öykü Su Okur, Bilge Çınar, Basma Seiba
Ensemble & Dans & Koro: Dila Yağcı, Alize Çalık, Begüm Canbulatoğlu, Mert Aksu,Gökçe Aksu, İlayda Evgin, Hilal Sibel Pekel, Şiva Canbazoğlu, İsmet Köroğlu, Hande Ömürlü, Bengi Şiir Umutlu, Feride Hakim, Nilay Çelebi, Ahmet Kahvecioğlu
Müzisyenler: Emre Günay, Sedat Utku Güçoğlu, Ekin Cengizkan, Ayberk Garagon, Emre Türkmen, Yavuz İsa Keskin, İlayda Gülümser, Ezgi Arda, Merve Türkmen, Yunus Hugül
Topluluk: Zorlu PSM , 484 Urban Garden
Tür: Trajedi, Dram
Seanslar
Afiş