Yıl 2017, bir yapımcı arkadaşım bana bir kitap ismi veriyor ”Çıkmaz Sokak, yazarı Şahabettin Süleyman”, sahaflardan bulup alıyorum. Okuduktan sonra arkadaşa “yapamazsın bunu “ diyorum. “Yapacağım” diyor, sonra kadro arayışlarına giriyor, isimler öneriyorum, yılmadan devam ediyor ve sonunda 4 Kasım 2022 tarihinde oyun Şişli Tiyatrosu yapımı olarak sahnelenmeye başlıyor.
1909 yılında Resimli Kitap dergisinde tefrika edilen daha sonra 1911 yılında kitap olarak basılan üç perdelik oyun yayınlandığı dönemde epeyce tartışılmış, kadın eşcinselliğinin konu olarak alınması epey eleştiri almış. Bu eleştiriler hem oyunun gayri ahlaki bir konuda yazılması hem de böyle gayri ahlaki bir konu seçildiğinde piyesin ahlaksızlığın ceza görerek biteceği usulüne uyulmaması hakkındadır.
Buna karşılık yazarın yakın arkadaşı Yakup Kadri oyunu övmektedir. Ancak yine de edebi çevreler tarafından dışlanmış, sürdürdüğü okul müdürlüğü görevinden alınmış ve oyun asla sahnelememiştir.
2009 yılında Tiyatro Boyalı Kuş, tarafından okuma tiyatrosu olarak sahnelenmiş olan oyun, 115 yıl sonra ilk kez Şişli Tiyatrosu tarafından sahneleniyor
Çıkmaz Sokak, 1907 yılında sarayda üst düzeyde görevli olan Nesip ve Şefik Paşa’nın yaşadığı Şişli’de bir konakta geçer. Karısı ölen Nesip Paşa genç ve güzel Refika ile evlenmiştir, karısı, sevgilisi Mukbile ile rahat görüşmek için onu da kocasının erkek kardeşi ile evlendirir. Konakta ayrıca Nesip Paşa’nın genç oğlu Cavit ile paşaların dul yeğeni Nermin de yaşamaktadır. Refika bir süre sonra komşularından Cavide ile aşk yaşamaya başlar ancak bu ilişki eski aşık Mukbile’yi çileden çıkarır. Sonrasını oyuna bırakalım, ancak oyunda Refika’nın itirafında söylediği:
“Evet, itiraf ediyorum. Ben Cavide’yi seviyorum. Onun yerine bir erkek de sevebilirim. O zaman Paşa’nın namusu ne olurdu?” cümleleri o yıllarda kadın eşcinselliğini korkulması gerekmeyen ve namusa leke sürmeyen bir olgu olarak ele almakta, kadın eşcinselliğini bir yönelim değil, erkeklerle yaşanamayan cinselliğin sonucunda sığınılan bir yönelim değil, erkeklerle yaşanamayan cinselliğin sonucunda sığınılan bir liman olduğunu yansıtmaktadır.
Sevgili Gökhan Erarslan, oyuna çok beğendiğim rötüşlarda bulunmuş, önce Nesip ve Şekip Paşalarla Cavit için üç kadın oyuncu seçmiş, böylelikle o yıllarda sahnelerdeki tüm kadın rollerinin erkekler tarafından canlandırılmasına gönderme yapmış, sonra da Cavide ile Refika’nın birlikteliklerini seyirciyi rahatsız etmeyecek açıklıkta tutmuş, istibdat dönemi yasakları ile II.Meşrutiyetin getirdiği serbestiyetin esintileri oyun diyalogları arasına serpiştirilmiş.
Dilek Kaplan’ın sahne ve kostüm tasarımlarının çok beğendim, sahne konağın içini çok güzel yansıtıyordu,
Sekiz kadın oyuncu; Deniz İnanç, Hafize Başak, Özge Deniz Asyalıoğlu, Sevim Erdoğan, , Sezin Mutaf, Şerife Letifoğlu, Şeyda Merve Kölük, Zeynep Ece Büyüklale, uzun süren provalar sonucunda sahnede tam bir ekip oyunu çıkardılar, hepsini ayrı ayrı kutluyorum.
Oyunun Künyesi Oyuncular:Deniz İnanç, Hafize Başak, Özge Asyalıoğlu, Sevim Erdoğan, Sezin Mutaf, Şerife Letifoğlu, Şeyda Merve Kölük,Zeynep Ece Büyüklal Yazar:Şahabettin Süleymanoğlu Yönetmen:Gökhan Erarslan Yapımcı:Mustafa Kalkan Yardımcı Yönetmen: Şirvan Kalenderoğlu Işık Tasarım:İsmail Oğuz Sahne Tasarım:Dilek Kaplan Müzik: Emrah Can Yaylı Afiş Tasarım ve Fotoğrafl: Mert Doğan Asistan:Demircan Güler, Feyza Nur Sarıkaya, Yunus Emre Tekbaba Topluluk:Şişli Tiyatrosu Tür: Dram Seanslar Afiş
Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair ve eğitmen. Müjdat Gezen Sanat Merkezi'ni kurmuştur. Sahneye ilk kez Hırka-i Şerif İlköğretim Okulu'nda ilk piyesinde çıktı. Aynı yıl 'Doğan Kardeş' çocuk dergisinde şiirleri yayımlandı. Yine bu yıllarda İstanbul Radyosu Çocuk Kulübü'nde mikrofonla tanıştı. Müjdat Gezen aynı zamanda şair. 74 adet şiirden oluşan 'Şiirim Geldi Bırakın Beni' isimli bir albümü var. Albümde kendisiyle birlikte Savaş Dinçel, Mustafa Alabora, Perran Kutman, Ali Poyrazoğlu, Rutkay Aziz ve Sunay Akın gibi isimler yer alıyor.
Babası Selanik doğumlu bir Türk bürokratı, annesi ise Boşnaktır. Üniversitede kısa bir süre hukuk fakültesinde, daha sonra ise filoloji, felsefe, psikoloji ve sanat tarihi bölümlerinde okudu; ancak hiçbirinden mezun olmadı. İlk kez Dormen Tiyatrosu'nda oyunculuğa başlamış olan sanatçı, bir çok sinema filminde de rol almıştır. 48. Altın Portakal Film Festivali'nde 'Yaşam Boyu Onur Ödülü' aldı. Son yıllarda 'Ezel' adlı dizide oynayan sanatçı, 2013'te kalp krizi sonucu 77 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Sahneye çıkan İlk Türk kadın oyuncudur. 'Yamalar' adlı oyunda, Emel rolü ile ilk kez sahneye çıktı. Asıl ismi Afife olan sanatçı, bu oyunda 'Jale' takma ismini kullanmış ve daha sonraları Afife Jale adıyla anılmaya başlanmıştır. Tiyatro kursları için açılan sınavı kazandı. Müslüman kadınların sahneye çıkmasının yasak olduğu dönemde, Darülbedayi (konservatuvar olarak açıldıktan sonra okul tanımından çıkıp bir tiyatro topluluğuna dönüşen; halen İstanbul Şehir Tiyatroları adıyla varlığını sürdüren sanat kurumu), Müslüman kadınların sadece kadınlara özel gösterilerde oynayacakları gerekçesiyle bünyesine almıştı. 1997’den beri sanatçının anısına Yapı Kredi tarafından 'Afife Tiyatro Ödülleri' düzenlenmektedir. Son yıllarını yatırıldığı Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde geçirdi ve orada vefat etti.
İlk kez 1964'te Ankara Devlet Tiyatrosu'nda sahneye çıktı. Eski eşi Oya Başar ile birlikte 'Güzel ve Çirkin' ve 'Sefiller' adlı oyunları sergiledi. 1998 yılında 33. Türkiye Hükûmeti'nde Kültür Bakanlığının vermeye başladığı Devlet Sanatçısı unvanına layık görülmüştü, ama bu ünvanı Nisan 2015'te geri alınmıştır. Her zaman dik duran ve politik mizahın öncüsü olan sanatçı, Beykent Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nde öğretim üyeliği yapmıştır. Kırca 2015 yılında yakalandığı karaciğer kanseri hayata veda etmiştir.
İstanbul Belediye Konservatuvarı'nda tiyatro bölümünü ve Devlet Güzel Sanatlar Akademisi resim bölümünden mezun oldu. Akademideki arkadaşları ile birlikte 'Akademi Tiyatrosu' adıyla bir tiyatro grubu kurdu ve oyunlar hazırladı. Şair Attilâ İlhan'ın kızkardeşi, sinema sanatçısı Sadri Alışık'ın eşi ve oyuncu Kerem Alışık'ın annesidir. 2014'te geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti.
Türk tiyatrosunun batılı anlamda kurucusu olarak kabul edilen Muhsin Ertuğrul, sinema alanında da Türkiye'de ilk önemli katkıları gerçekleştirmiş; 1922-1939 yılları arasında Türkiye’de film yapan tek kişi olmuştur. Ailesi, sahneye çıkmasına karşı çıktığı için baba evinden ayrıldı ve tiyatro eğitimi için Paris'e gitti. Çağdaş Türk tiyatrosunun temelini atan ve geliştiren Muhsin Ertuğrul'a 23 Nisan 1979'da Ege Üniversitesi'nce fahri doktor payesi verildi. Sanatçı, ünvanını almak ve sanat yaşamının 70. yıl kutlamalarına katılmak üzere gittiği İzmir'de 29 Nisan günü kalp krizi sonucu hayatını yitirdi.
Sahneye ilk defa Galatasaray Lisesi’nde ortaokul öğrencisi iken çıktı. Robert Koleji'nden mezun oldu. Küçük yaşlarda geçirdiği bir kaza sonucu sol ayağı sakatlandı. Tiyatro eğitimini ABD’de Yale Üniversitesi’nde aldı. 'Papaz Kaçtı' komedisi ile Dormen Tiyatrosu’nu kurdu. Türkiye’de sahnelenen ilk müzikal olarak bilinen 'Sokak Kızı İrma'yı sahneledi. Halkla ilişkiler alanında dünyaca tanınan bir isim olan Betül Mardin ile evlenmiş, sekiz yıl süren bu evliliğinden Ömer adlı bir oğlu dünyaya gelmiştir. Sanatçı hala tv yapımcılığı ve diğer kişisel gelişim dersleri verilmektedir.
