Yıl 2017, bir yapımcı arkadaşım bana bir kitap ismi veriyor ”Çıkmaz Sokak, yazarı Şahabettin Süleyman”, sahaflardan bulup alıyorum. Okuduktan sonra arkadaşa “yapamazsın bunu “ diyorum. “Yapacağım” diyor, sonra kadro arayışlarına giriyor, isimler öneriyorum, yılmadan devam ediyor ve sonunda 4 Kasım 2022 tarihinde oyun Şişli Tiyatrosu yapımı olarak sahnelenmeye başlıyor.
1909 yılında Resimli Kitap dergisinde tefrika edilen daha sonra 1911 yılında kitap olarak basılan üç perdelik oyun yayınlandığı dönemde epeyce tartışılmış, kadın eşcinselliğinin konu olarak alınması epey eleştiri almış. Bu eleştiriler hem oyunun gayri ahlaki bir konuda yazılması hem de böyle gayri ahlaki bir konu seçildiğinde piyesin ahlaksızlığın ceza görerek biteceği usulüne uyulmaması hakkındadır.
Buna karşılık yazarın yakın arkadaşı Yakup Kadri oyunu övmektedir. Ancak yine de edebi çevreler tarafından dışlanmış, sürdürdüğü okul müdürlüğü görevinden alınmış ve oyun asla sahnelememiştir.
2009 yılında Tiyatro Boyalı Kuş, tarafından okuma tiyatrosu olarak sahnelenmiş olan oyun, 115 yıl sonra ilk kez Şişli Tiyatrosu tarafından sahneleniyor
Çıkmaz Sokak, 1907 yılında sarayda üst düzeyde görevli olan Nesip ve Şefik Paşa’nın yaşadığı Şişli’de bir konakta geçer. Karısı ölen Nesip Paşa genç ve güzel Refika ile evlenmiştir, karısı, sevgilisi Mukbile ile rahat görüşmek için onu da kocasının erkek kardeşi ile evlendirir. Konakta ayrıca Nesip Paşa’nın genç oğlu Cavit ile paşaların dul yeğeni Nermin de yaşamaktadır. Refika bir süre sonra komşularından Cavide ile aşk yaşamaya başlar ancak bu ilişki eski aşık Mukbile’yi çileden çıkarır. Sonrasını oyuna bırakalım, ancak oyunda Refika’nın itirafında söylediği:
“Evet, itiraf ediyorum. Ben Cavide’yi seviyorum. Onun yerine bir erkek de sevebilirim. O zaman Paşa’nın namusu ne olurdu?” cümleleri o yıllarda kadın eşcinselliğini korkulması gerekmeyen ve namusa leke sürmeyen bir olgu olarak ele almakta, kadın eşcinselliğini bir yönelim değil, erkeklerle yaşanamayan cinselliğin sonucunda sığınılan bir yönelim değil, erkeklerle yaşanamayan cinselliğin sonucunda sığınılan bir liman olduğunu yansıtmaktadır.
Sevgili Gökhan Erarslan, oyuna çok beğendiğim rötüşlarda bulunmuş, önce Nesip ve Şekip Paşalarla Cavit için üç kadın oyuncu seçmiş, böylelikle o yıllarda sahnelerdeki tüm kadın rollerinin erkekler tarafından canlandırılmasına gönderme yapmış, sonra da Cavide ile Refika’nın birlikteliklerini seyirciyi rahatsız etmeyecek açıklıkta tutmuş, istibdat dönemi yasakları ile II.Meşrutiyetin getirdiği serbestiyetin esintileri oyun diyalogları arasına serpiştirilmiş.
Dilek Kaplan’ın sahne ve kostüm tasarımlarının çok beğendim, sahne konağın içini çok güzel yansıtıyordu,
Sekiz kadın oyuncu; Deniz İnanç, Hafize Başak, Özge Deniz Asyalıoğlu, Sevim Erdoğan, , Sezin Mutaf, Şerife Letifoğlu, Şeyda Merve Kölük, Zeynep Ece Büyüklale, uzun süren provalar sonucunda sahnede tam bir ekip oyunu çıkardılar, hepsini ayrı ayrı kutluyorum.
Oyunun Künyesi Oyuncular:Deniz İnanç, Hafize Başak, Özge Asyalıoğlu, Sevim Erdoğan, Sezin Mutaf, Şerife Letifoğlu, Şeyda Merve Kölük,Zeynep Ece Büyüklal Yazar:Şahabettin Süleymanoğlu Yönetmen:Gökhan Erarslan Yapımcı:Mustafa Kalkan Yardımcı Yönetmen: Şirvan Kalenderoğlu Işık Tasarım:İsmail Oğuz Sahne Tasarım:Dilek Kaplan Müzik: Emrah Can Yaylı Afiş Tasarım ve Fotoğrafl: Mert Doğan Asistan:Demircan Güler, Feyza Nur Sarıkaya, Yunus Emre Tekbaba Topluluk:Şişli Tiyatrosu Tür: Dram Seanslar Afiş
