Cumhuriyet döneminin ilk kadın ressamlarından Hale Asaf‘ın yaşamıyla ilgili detaylı bilgi sahibi değildim. Ona ve eserlerine dair aydınlanmam, Kasım 2023’de gerçekleştirilen 4. İstanbul Sanat ve Antika Fuarı’ndaki standı ziyaretimle gerçekleşti. Bu, sanat severler için bir ilkti zira kendisinin Paris’te bulunduğu senelerde yaptığı, sonrasında kaybolan 37 eserinden 36’sı Türkiye’ye getirilmiş ve bu fuarda ilk kez sergilenmekte idi. Bu değerli çaba için koleksiyoner Köksal Kızılca ve sanat danışmanı Duygu Günkut Atbaş‘a teşekkür borçluyuz.
Bir diğer teşekkür de Hale Asaf’ı konu edinen Asmalı Sahne ekibine. Yaklaşık 1 senedir denk getirip de izleyemediğim oyunu bu akşam izleyebildim. Hale Asaf’ın dolu dolu yaşanmış 33 yıllık, kısa ömrünü tek perde, 1 saate sığdırmışlar. Bu tip biyografik temelli oyunlarda olayların aktarım şekli çok önemli. Gerçek yaşam donelerinden sapmamanız gerek ancak öte yandan izleyicide, tarih dersi ya da belgesel izliyor hissi de uyandırmamalısınız. Bu noktada metin ve rejiyi başarılı bulduğumu söyleyebilirim.
Hale Asaf’ın, ömrünün son yıllarında tanışıp birlikte yaşadığı İtalyan yazar Antonio Aniante karakterinin oyuna dahil olma ve oyunda yer alma şekli, işin bütününe ayrı bir dinamizm katmış. Rolünün hakkını ziyadesiyle veren Osman Ataseven‘in oyunun kilit kişisi olduğunu düşünüyorum.
Hale Asaf, küçük yaşlarda kendisine musallat olan ve vefatına kadar çektiği hastalığından sebep, bir yanı yaralı da olsa, sanatına ömrünü adamış güçlü bir kadın. Bu rol için mevcut performansı maalesef sönük buldum.
Oyuna karakter çeşitliliği getirmesi kısmı tamam ancak Hale Asaf’ın arkadaşı ve Fikret Mualla karakterlerinin oyuna bir artı değer kattığını düşünmüyorum. Buna mukabil Hale Asaf’ın teyzesi olan ressam Mihri Müşfik Hanım‘ın varlığı şarttı, zaten gereğini de yapmışlar.
Ben oyunu CKM sahnesinde izledim, her salonda aynı durum mu oluyor bilemiyorum ancak daha başarılı bir ışık uygulaması beklerdim. Özellikle sahnenin orta alanlarında oyuncular yeterli ışık alamadılar.
Dip toplamda oyunun bende uyandırdığı “merak” duygusunu sevdim. Şöyle ki, Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan “Hale Asaf – Türk Resim Sanatında Bir Dönüm Noktası” adlı kitabı okuma listeme almış bulunuyorum. Buna ilave, oyunda geçen “Asmalı mescit 74” anekdotuna istinaden; 5-6 yıl önce okuduğum, Fikret Adil‘in, İstanbul’daki bohem hayatı kaleme aldığı “Asmalımescit 74” ve “Intermezzo” adlı kitaplarına tekrar bir göz gezdirme gereği duymaktayım.
Teşekkürler tiyatro, Teşekkürler Asmalı Sahne.
Oyunun Künyesi Oyuncular: Ceren Gül Şahin, Osman Ataseven, Dilfuza Rozıyeva, Duygu Yavuz, Can Güleryüz Işık Tasarımı: İlker Toğay Koreograf: Bengü Ergün Yazar: Petek Kırboğa Yönetmen: Muharrem Uğurlu Işık Operatörü: Ahmet Yasin Karasu Topluluk: Asmalı Sahne Tür: Trajedi & Dram Seanslar Afiş
