Kitapta, filmde, belgeselde sevdiğim bir konu bu seri (veya değil) katillik müessesesi. Öte yandan tiyatro sahnesi üzerinde işlenmesinin çok zor olduğunu düşündüğüm bir konu. Başarılı bir örnekte, oyun sizi kendisinden koparmaz, o canlı etkileşimde kasılır, gerilirsiniz. Kötü bir uygulamada ise işin ucuz bir komediye dönmesi kaçınılmazdır. Sahne, her ne kadar zaman içinde teknoloji gelişse de, sinemanın teknik imkanlarını sunmuyor malum.
Gelelim oyuna:
Oyunu, ilki prömiyer olmak üzere iki kez izledim. Prömiyerlerde ekibin yaşadığı heyecan bana da geçer, finalde her bir emek sahibinin alkışa çıkmasını çok severim. Ancak bilirim oyunların zamanla demlenip oturduğunu.
Alan Kadıköy‘ün çok amaçlı sahnesi tiyatro için farklı alternatifler sunabiliyor. Ancak hiçbiri klasik İtalyan sahne düzeninde değil elbette. Bu da şu demek, seyirci önünde kocaman bir alan var. Bugüne dek orada izlediğim oyunlarda hiç bu denli geniş bir dekor ve kullanım alanı tercih edilen oyun izlememiştim. (Fringe Festivali’ndeki bazı dans içerikli çalışmalar hariç)
Sahne; sağ taraf (kısaca) polis merkezi, sol taraf ise katilin evi olacak şekilde ikiye bölünmüş. Işık tasarımın da etkisi ile görsel açıdan güzel bir kontrast sağlanmış. İlk izlediğimde, bu iki alan arasında geçiş seyyar bir kapı ile sağlanıyordu. Son izlediğimde, dekor uygulamaya yapılan dokunuşlar ile, bu kapı mobilizasyonundan vazgeçilmiş ki bence gayet isabetli olmuş.
Fonda, oyun içinde kullanılan kameranın yansıtıldığı bir perde var. Bu kamera esprisini seviyorum, izlerken hem film algısı yaratıp oyuna derinlik katıyor, hem oyun içinde oyun izler gibi oluyoruz hem de oyuncunun yüzüne daha da hakim olmamızı sağlıyor.
Oyun polis merkezinde açılıyor. Cerrah kod adlı seri katil, delil yetersizliği sebebiyle, bu işin takibinden sorumlu polis birimi tarafından yakalanamamaktadır. Bizim hikayede tanık olduğumuz kısım, yetkili birimin son hamlesi ve sonuç. Hikayeye dair detay bir anlatıma girmeyeceğim elbette çünkü sürprizli bir akışı var ve bunun bozulmaması gerek. Tam, “tamam, böyledir” dediğiniz anda “öyle olmadığı”nı görüyorsunuz. Bu durum da haliyle sizi hep tetikte tutuyor ki benim öncelikli sevdiğim kısım bu oldu.
Kostüm tasarımı önemli. Bu kısımda özellikle çok beğendiğim maske çalışması ile beraber rolünden, söylemine, tonlamalardan beden hareketlerine kadar bir bütün dahilinde düşününce, afişte de tercih edilen, Cemal Hünal’ın jilet görüntüsü ile Bernard’ın (Furkan Kalabalık) Beastie Boys’un Sabotage klibinden çıkmış gibi duran, gözlükten bıyığa, kazağa ve hepsini tamamlayan “nerd” tavrına uyan görüntüsü çok iyi.
Gelelim oyunculuklara. Reji iyi bile olsa, oyuncu performansları tatmin etmeyince sonuç iyi olamıyor. Deniz Atam bu noktada şanslı; birbiriyle uyumlu dört oyuncu ile çalışmış. İlk kez izlediğim Buket Çelik’in (iyi manada) sahne heyecanını sevdim, bana coşku hali olarak yansıdı. Cemal Hünal’ın insanda tedirgin hisler yaratan karakter yorumlamasından makul boyuta geçiş hali; Furkan Kalabalık’ın sinir bozacak denli sakin Bernard yorumu etkileyici. Çok uzun zaman önce sahnede müzisyen kimliği ile estirdiği rüzgarlara tanık olduğum Renan Bilek oyuncu kimliği ile de “tam sahne kişisi” dedirtmeye devam etmekte..
Diyaloglar arasındaki “serin ve dinlendirici” espriler dozunda. İlk izlediğimde, oyunun birinci perde final sahnesinin duygusu bana geçmemişti. Görüyorum ki, oynadıkça her şey daha da yerli yerine oturmuş. Polisiye roman klasikleri ve onların dizi/sinemaya aktarılan örneklerinde, bana hoş gelen görece sakin bir yapı, klişe bir tat vardır. Oyundan o tadı aldım. İzleyicide oluşan merak duygusunu son ana kadar taşıyan oyunda emeği geçenleri kutlarım. Yolları açık, alkışları bol, oyunları uzun soluklu olsun.
Yazan: Simon Williams
Çeviren: Şükran Yücel
Yöneten: Deniz Atam
Dekor Tasarımı: Emre Mutlulu
Kostüm Tasarımı: Nihan Günaçık
Işık Tasarımı: Yüksel Aymaz
Hareket Düzeni: Köksal Ünal
Storyboard: Serkan Üstüner
Asiatanlar: Ece Tunca – Yunus Emre Berber
Dekor Uygulama: Volkan Sert
Sosyal Medya Danışmanı: Emre Kaan Erdoğan
Fotoğraflar: Uğurtan Aydemir
Yapımcı: Müge Turalı – Deniz Atam
Oyuncular: Buket Çelik , Cemal Hünal , Furkan Kalabalık , Renan Bilek
Topluluk: Deniz Atam Project, D.A.P
Tür: Trajedi & Dram
Oyunun Künyesi Yazan: Simon Williams Çeviren: Şükran Yücel Yöneten: Deniz Atam Dekor Tasarımı: Emre Mutlulu Kostüm Tasarımı: Nihan Günaçık Işık Tasarımı: Yüksel Aymaz Hareket Düzeni: Köksal Ünal Storyboard: Serkan Üstüner Asiatanlar: Ece Tunca - Yunus Emre Berber Dekor Uygulama: Volkan Sert Sosyal Medya Danışmanı: Emre Kaan Erdoğan Fotoğraflar: Uğurtan Aydemir Yapımcı: Müge Turalı - Deniz Atam Oyuncular: Buket Çelik , Cemal Hünal , Furkan Kalabalık , Renan Bilek Topluluk: Deniz Atam Project, D.A.P Tür: Trajedi & Dram Seanslar Afiş
İlk kez 1964'te Ankara Devlet Tiyatrosu'nda sahneye çıktı. Eski eşi Oya Başar ile birlikte 'Güzel ve Çirkin' ve 'Sefiller' adlı oyunları sergiledi. 1998 yılında 33. Türkiye Hükûmeti'nde Kültür Bakanlığının vermeye başladığı Devlet Sanatçısı unvanına layık görülmüştü, ama bu ünvanı Nisan 2015'te geri alınmıştır. Her zaman dik duran ve politik mizahın öncüsü olan sanatçı, Beykent Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nde öğretim üyeliği yapmıştır. Kırca 2015 yılında yakalandığı karaciğer kanseri hayata veda etmiştir.
Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair ve eğitmen. Müjdat Gezen Sanat Merkezi'ni kurmuştur. Sahneye ilk kez Hırka-i Şerif İlköğretim Okulu'nda ilk piyesinde çıktı. Aynı yıl 'Doğan Kardeş' çocuk dergisinde şiirleri yayımlandı. Yine bu yıllarda İstanbul Radyosu Çocuk Kulübü'nde mikrofonla tanıştı. Müjdat Gezen aynı zamanda şair. 74 adet şiirden oluşan 'Şiirim Geldi Bırakın Beni' isimli bir albümü var. Albümde kendisiyle birlikte Savaş Dinçel, Mustafa Alabora, Perran Kutman, Ali Poyrazoğlu, Rutkay Aziz ve Sunay Akın gibi isimler yer alıyor.
Türk tiyatrosunun batılı anlamda kurucusu olarak kabul edilen Muhsin Ertuğrul, sinema alanında da Türkiye'de ilk önemli katkıları gerçekleştirmiş; 1922-1939 yılları arasında Türkiye’de film yapan tek kişi olmuştur. Ailesi, sahneye çıkmasına karşı çıktığı için baba evinden ayrıldı ve tiyatro eğitimi için Paris'e gitti. Çağdaş Türk tiyatrosunun temelini atan ve geliştiren Muhsin Ertuğrul'a 23 Nisan 1979'da Ege Üniversitesi'nce fahri doktor payesi verildi. Sanatçı, ünvanını almak ve sanat yaşamının 70. yıl kutlamalarına katılmak üzere gittiği İzmir'de 29 Nisan günü kalp krizi sonucu hayatını yitirdi.
Babası Selanik doğumlu bir Türk bürokratı, annesi ise Boşnaktır. Üniversitede kısa bir süre hukuk fakültesinde, daha sonra ise filoloji, felsefe, psikoloji ve sanat tarihi bölümlerinde okudu; ancak hiçbirinden mezun olmadı. İlk kez Dormen Tiyatrosu'nda oyunculuğa başlamış olan sanatçı, bir çok sinema filminde de rol almıştır. 48. Altın Portakal Film Festivali'nde 'Yaşam Boyu Onur Ödülü' aldı. Son yıllarda 'Ezel' adlı dizide oynayan sanatçı, 2013'te kalp krizi sonucu 77 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Sahneye çıkan İlk Türk kadın oyuncudur. 'Yamalar' adlı oyunda, Emel rolü ile ilk kez sahneye çıktı. Asıl ismi Afife olan sanatçı, bu oyunda 'Jale' takma ismini kullanmış ve daha sonraları Afife Jale adıyla anılmaya başlanmıştır. Tiyatro kursları için açılan sınavı kazandı. Müslüman kadınların sahneye çıkmasının yasak olduğu dönemde, Darülbedayi (konservatuvar olarak açıldıktan sonra okul tanımından çıkıp bir tiyatro topluluğuna dönüşen; halen İstanbul Şehir Tiyatroları adıyla varlığını sürdüren sanat kurumu), Müslüman kadınların sadece kadınlara özel gösterilerde oynayacakları gerekçesiyle bünyesine almıştı. 1997’den beri sanatçının anısına Yapı Kredi tarafından 'Afife Tiyatro Ödülleri' düzenlenmektedir. Son yıllarını yatırıldığı Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde geçirdi ve orada vefat etti.
İstanbul Belediye Konservatuvarı'nda tiyatro bölümünü ve Devlet Güzel Sanatlar Akademisi resim bölümünden mezun oldu. Akademideki arkadaşları ile birlikte 'Akademi Tiyatrosu' adıyla bir tiyatro grubu kurdu ve oyunlar hazırladı. Şair Attilâ İlhan'ın kızkardeşi, sinema sanatçısı Sadri Alışık'ın eşi ve oyuncu Kerem Alışık'ın annesidir. 2014'te geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti.
Sahneye ilk defa Galatasaray Lisesi’nde ortaokul öğrencisi iken çıktı. Robert Koleji'nden mezun oldu. Küçük yaşlarda geçirdiği bir kaza sonucu sol ayağı sakatlandı. Tiyatro eğitimini ABD’de Yale Üniversitesi’nde aldı. 'Papaz Kaçtı' komedisi ile Dormen Tiyatrosu’nu kurdu. Türkiye’de sahnelenen ilk müzikal olarak bilinen 'Sokak Kızı İrma'yı sahneledi. Halkla ilişkiler alanında dünyaca tanınan bir isim olan Betül Mardin ile evlenmiş, sekiz yıl süren bu evliliğinden Ömer adlı bir oğlu dünyaya gelmiştir. Sanatçı hala tv yapımcılığı ve diğer kişisel gelişim dersleri verilmektedir.