İzmir’in kültür-sanat alanına yepyeni bir soluk getirmeyi hedefleyen “Sekizde Tiyatro” geçtiğimiz günlerde gerçekleşen açılış gecesiyle kapılarını sanat severlere açtı.
İzmir’in tarih kokan sokaklarından birine konumlanan Sekizde Tiyatro, mimarisi ve sıcak atmosferi ile sizleri karşılıyor. Kemeraltı’nın keşmekeşine dalıp bir labirenti andıran sokaklarında kısa süre adımladıktan sonra bu sakin ve huzurlu mekâna kolayca ulaşabiliyorsunuz.
Sekizde Tiyatro, sadece sahne performansları ile değil aynı zamanda multidisipliner etkinliklerle de adından söz ettirecek. İzmirli sanatseverleri, alternatif projelerle buluşturacak olan Sekizde Tiyatro, şehrin kültürel haritasına yeni bir çizgi ekleyerek, sanatseverleri farklı deneyimler yaşayacağı bir yolculuğa çıkarmakta oldukça kararlı.
Sekizde Tiyatro’nun kreatif enerjisinin arkasındaki isim, adından yazdığı oyunlarla söz ettiren Özlem Erben.
Şimdi sözü Özlem Erben’e bırakalım ve ilk olarak Sekizde Tiyatro fikrinin ortaya nasıl çıktığını gelin kendisinden dinleyelim…
“Lisans hayatım boyunca hayalini kurduğum Sekizde Tiyatro’yu 2022 Şubat ayında kurdum. İzmir’de alternatif bir tiyatro kurmak ve şehre bir sahne kazandırmak benim amaç edindiğim hayallerimden biriydi. Nitekim güzel şehrimizin DEÜ Güzel Sanatlar Fakültesi, nitelikli eğitmenleriyle her yıl “iyi yetişmiş” yazarlar, oyuncular ve sahne tasarımcıları mezun ediyor. Çiçeği burnunda sanatçılar olarak tek seçeneğimizin İstanbul olmaması gerektiğini düşündüm hatta buna yürekten inandım. Çünkü İzmir gerçekten alanında iyi sanatçılar yetiştiren bir fakülteye sahip. Okulda okuyan oyuncu, yazar, tasarımcı adaylarına, mezun sanatçılara bir alan açmak amacıyla kuruldu Sekizde Tiyatro. Şehrin bir güzel sanatlar fakültesi varsa, o şehirde sanata dair yaşatılan bir ekol, bir vizyon var demektir ki, teatral estetiğin oluşmasında, aktarımında ve bilinçli sanat üretimlerinde elzemdir bu durum. Bununla birlikte İzmir’in eğitimli, uzman sanatçılara ihtiyacı olduğu sır değil. Bunun için ilk adımı atmaktan hiç çekinmedim. İyi ki de öyle yaptım. Zira yeni kurulmuş bir tiyatro olmamıza karşın şehrimizde düzenlenen festivallerde yer almak ve seyircimizin olumlu geri dönüşleri bizi çok mutlu etti. Bu motivasyonla bir adım daha atarak, 2023 yılı Temmuz ayı itibariyle Sekizde Sahne’nin fizibilite çalışmalarına başladık.”
Sekizde Tiyatro’yu nasıl tanımlarsınız?
Sekizde Tiyatro, kolektif bilinci yeniden yakalamak, sürekli genişleyen buluşma çemberi oluşturmak arzusuyla yola çıktı. Çocuk oyunları, masal performansları, yetişkin oyunları, kısa film projeleri, yazarlık ve oyunculuk atölyeleriyle prodüksiyon tiyatrosu olarak alana hizmet veriyor. Yaklaşık 3 yıldır “Kurmaca Mektebi” adıyla online/yüz yüze olarak yürüttüğüm “Oyun Yazarlığı Atölyesi” bir yıl içinde farklı şehirlerden katılım sağlayan yazarlık öğrencileriyle toplamda altı yetişkin oyun metnini “Sekizde Tiyatro Metin Havuzuna” kazandırdı. Söz konusu oyunların alternatif sahnelerle buluşması, Türk Tiyatrosunun yeni kalemlerle tanışması adına önemli. Sekizde Tiyatro olarak, bu motivasyonu korumak adına “Okuma Tiyatrosu” etkinliklerine ev sahipliği yapmaya ve her sene yeni bir yazarın metnini sahnelemeye hazırlanıyoruz. Yetişkin oyunlarının yanında, çocuk oyunları da sahneleyen tiyatromuz “Her çocuk özeldir” ve “Bir çocuk tüm dünyayı değiştirebilir” inancına sımsıkı sarılıyor. Geleceğin mimarları olan çocuklarımızın algı dünyalarını geliştirmeyi, hayal kurmanın, cesaretin, özgürlüğün, dostluğun ve eşitliğin gücünü göstermeyi ilke ediniyoruz. Pedagojik formasyona uygun özgün oyun metinlerini, pantomim-masal-dans gibi çeşitli performans sanatçılarıyla buluşturarak, fark yaratan prodüksiyonlar üretmeyi önemsiyoruz.
Yetişkin oyunları ve çocuk oyunları ile çeşitli festivallerde yer aldık. En son 41. Hülya Özdemir Nutku Uluslararası Tiyatro Festivaline Oyuk oyunumuzla katılım sağladık. Akademik kadrosuyla birlikte yeni performanslar ve formlar keşfetmek amacıyla sahne üretimlerine yönelen tiyatromuz çalışkan ekibiyle birlikte profesyonel tiyatro yaşamına sanatın dayanışma ruhuyla devam ediyor.
Nitelikli projelerle İzmirli sanat severlere farklı deneyimler yaşatmak için bu yola çıktınız. Bu süreçte birçok zorlukla da mücadele ettiğinizi düşünüyoruz…
Ödeneksiz yani Alternatif Tiyatroların kuruluş süreçlerinden ziyade sonrasında zorluk çektiğini söylemek yerinde olur. Özellikle sahne kiraları ve tabii ki vergiler. Bu durum maalesef hiç değişmiyor. Açıkçası bizim gibi desteği olmayan tiyatrolar giderlerini daha çok çocuk oyunları ve atölyelerle karşılamaya çalışıyor. Bugün bir yetişkin oyunu hazırlığı demek ödeme kalemlerinin ciddi oranda artması demek. Ben aynı zamanda bir eğitmen olduğum için, Karakter Dramaturgisi ve Kurmaca Mektebi adını verdiğim eğitimler veriyorum. En büyük mutluluk atölyelerimden faydalanan pek çok öğrencimin, Güzel Sanatların, Konservatuarların Dramatik Yazarlık ve Dramaturgi bölümlerini kazanmaları, birkaçının da atölyelerde yazdığı tiyatro metinleri ile yarışmalardan olumlu yanıtlar alarak derece elde etmeleri. Eğitimlerden ve çocuk oyunlarından elde ettiğim kazancı, yetişkin oyunların hazırlığında değerlendiriyorum. Bizde birçok alternatif tiyatro gibi Kültür Bakanlığı Desteğine başvuruyoruz. Ancak bu desteği alır mıyız, almaz mıyız hiç bilmiyoruz. Sekizde Tiyatro gibi diğer ödeneksiz tiyatrolar da bu durumda. Aslında özellikle belediyelerin ve şehir tiyatrolarının bulundukları şehirlerdeki özel tiyatrolara haftanın sadece bir günü dönüşümlü olarak sahnelerini açması onların üzerindeki yükü biraz da olsa hafifletir. Ödeneksiz Tiyatrolar, teatral estetiğe olumlu katkılar sağlar. Bir ülkenin tiyatro yaşamı sadece ödenekli kurumların estetik algısına terk edilmemeli. Alternatif sahneler gerçek anlamda alternatif üretimlerle buluşturur seyirciyi. Zira yeni yeni metinlere, yeni dramaturgilere, yeni sahneleme biçimlerine imkân vermek gerekir. Tiyatro estetiği sadece ödenekli sanat kurumlarıyla sınırlandırılamaz. Vizyonumuz eksik kalır diye düşünüyorum.
Oldukça kırılgan bir ekonomik süreçten geçiyoruz. Bu süreç en çok da sanat ve sanatçıları etkiledi. Peki bir kurum olarak Sekizde Tiyatro bu süreçten nasıl etkilendi?
Bu soruya Sekizde Sahne’nin fizibilite sürecinden dem vurarak yanıt vereyim. 235 m2 ye sahip tarihi bir binayı sıfırdan, yeniden var ettik diyebilirim. Öyle ki iki kez mimari çizimi yapıldı binanın. Bir binanın yapımı için gereken her şeyi satın almak durumundaydık. Buna tiyatronun ısı ve ışık sistemini, sahne ve seyir alanının ihtiyaçlarını da dahil edebilirsiniz. Hemen her şeyin dolara ve euroya endeksli olması, masrafları iki katına çıkardı. Bu durum bizi maddi anlamda çok zorladı. Tahminin üzerinde bir açığımız oluştu. Elbette bir çözüm bulduk ancak sahne açılışını planladığımız tarihte gerçekleştiremedik.
Yeni mekân yeni heyecanlar da demek. Sekiz Tiyatro önümüzdeki süreçte nasıl bir repertuar sunacak bizlere?
Sekizde Tiyatro repertuarını oluştururken çeşitlilik sunmak amacıyla yola çıktı. Yeni modern ve postmodern öğeler içeren metinlerden fiziksel tiyatroya kadar farklı seyir deneyimleri sağlayacak üretimleri sahneye taşımayı hedefliyoruz. Bununla birlikte, Sekizde Sahne tam anlamıyla multidisipliner sanat mekânı olarak tasarlandı. Fuayemiz aynı zamanda resim-heykel-fotoğraf gibi çeşitli sanat disiplinlerini alımlayıcıyla buluşturan bir sergi salonu. Sahnemiz ise sadece tiyatro değil, film gösterimlerine ve konserlere ev sahipliği yapabilecek teknik olanaklarla donatıldı. Seyirci olarak Sekizde Sahne’ye geldiğinizde oyun izlemeden önce resim ya da fotoğraf sergisiyle karşılaşabilirsiniz. Hatta oyun öncesinde ya da oyun sonrasında müzik dinletisine katılmak isteyebilirsiniz. Kim bilir belki de atölyelerimiz sizi heyecanlandırabilir.
Son olarak neler eklemek istersiniz?
Sekizde Sahne’nin kapısı her daim açık. Her yaştan seyircilerimizi, sanat üretmek isteyen sanatçı adaylarını ve sanatını alımlayıcısıyla buluşturmak isteyen sanatçıları tanımaktan mutluluk duyarız. Bununla birlikte atölyelerimiz ve oyunlarımız sezon boyunca devam edecek. Faaliyetlerimizden haberdar olmak isteyen “sekizdetiyatro” Instagram ve Facebook hesaplarından takip edebilir.
Sahnemiz Tiyatro Topluluklarına-Alternatif Tiyatrolara, Film Gösterimlerine ve Konser Faaliyetlerine hizmet vermek için hazır. Fuayemizin duvarları ressam, fotoğraf sanatçısı, tasarımcı, küratörlere üretimlerini alımlayıcısıyla buluşturmak, böylece yeni bir anlam kazanmak için sanatçılarını bekliyor. Bu konuda bizimle iletişime geçebilir veya Sekizde Sahne’yi ziyaret edebilirsiniz.
Son olarak, kıymetli sorularınız ve ilginiz için çok teşekkür ederiz.
Bin bir güçlükle mücadele ederek şehre böyle nitelikli bir mekân kazandırdığınız için esas biz teşekkür eder, başarılarınızın devamını dileriz…
