31.10.23 akşamı İzmir Alsancak’ta bulunan Cüce Cafe, Karagöz ve Hacivat temsiline ev sahipliği yaptı. Hayalî Usame Varol ve tefte Murat Sağlam geleneksel “Salıncak” metninin günümüz versiyonunu sundular.
Minik bir kahve dükkanının geleneksel Türk Tiyatrosu’na ev sahipliği yaptığına 2023’te şahit olmak çok anlamlı bir daneyim oldu. Cüce’nin dışına kurulan hayal perdesine bakan sokakta, duvar dibine dizilen sandalyelerde ağırlanan misafirlerle birlikte yoldan gelip geçenlerin dikkatini de cezbetti sesler ve gölgeler.
Seyircilerin yoldaki iskemleler üzerinden baktığı hayal perdesi Osmanlı metinlerinde anlatılan seyir gecelerini andırdı. Gölgedeki evlere bakınca Osmanlı vatandaşlarını temsil eden tipleri görmek için seyircide epey heyecan oluştu.
Nihayet hayalî Varol girizgah yaptığında Hacivat’ın nidasına ve Karagöz’ün küfürlerine kavuşabildik.
Döneminde toplumun yansıması ve tenkitçisi olan Karagöz, şimdi de toplumun tiplerine yer verdi. “Zenne”nin akım, like vs gibi konuşmaları hem tipolojiye işaret etti hem de toplum eleştirisi yapma görevini yerine getiren bir öge oldu.
Temsilde yer verilen ve temsilin İzmir’de olması sebebi ile; Konak, Kemeraltı, Alsancak, boyoz gibi göndermeler İzmir seyircisini gülümsetti.
Döngü içinde uğraşan Hacivat’ın saray yanlısı kibar konuşmaları günümüzde de yer bulurken, Karagöz’ün yalancı olması ve açık gözlülüğü komedinin merkezini oluşturmaya destek sağladı.
Metin günümüze taşınırken sahnelemeye eklenen “reklamlar” kısmı ise hem ensemizdeki tahakkümü hissettirecek cinstendi hem de perde in gerilip hayallerin bize sunulduğu cafeye jest yapma niteliğinde idi. Jeopolitik olarak içinde bulunduğumuz duruma, oyun kişileri üzerinden gönderme yapmayı ihmal etmeyen hayalî sanatçılığı ile herkesi gülümsetti.
İzmir’de bir kahve dükkanının elini attığı bu işe saygı duyup hayran kalmamak elde değil:
“Salla dersem, sallama
Sallama dersem salla Cüce Cafe!”
